Vitaminler
Vitaminlere çok küçük miktarlarda ihtiyaç olsa da olmazsa olmazdır. Vitaminler yağda ve suda çözünürler. Örneğin Yağda çözünen vitaminlerden vitamin A (Retinol) eksikliğinde büyüme yavaşlar ve kuşlar körleşir. Vitamin A Morina balığı ciğerinde ve çeşitli tohumlarda bulunur. Vitamin A vitamin D ile fazla verildiğinde kemik erimesi gösterir. Vitamin D3 (Cholecalciferol) güneş vitamini olarak bilinir. Güneş görmeyen ev kuşları için ticari A/D vitaminleri satılmaktadır. Bu vitamin balık yağında ve yumurtada vardır. Vitamin E ( Tocopherol) ki diğer adıyla üreme vitaminidir. Kısırlık tedavisinde kullanılır. Ayrıca sinir sistemi, beyin, iskelet kaslarının doğru çalışmasını sağlar. Yeni çimlenen tohumlarda bolca bulunur. Özellikle buğday çimlenmesi sırasında bolca üretilir.
E VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ
1.büyüme bozukluğu
2.üreme bozukluğu
3.ciğer ve adale zayıflığı
4.felçler titreme krapmlar ve başın yana çevrilmesi kötü gelişim
Vitamin K (K Danimarka koagülasyonundan gelir) temel olarak kan pıhtılaşma vitamini olarak bilinir. Vitamin K yeşil bitkilerde, havuçta, yoncada, lahana ve bazı tohumlarda yüksek miktarda bulunur. Vitamin K diğer vitaminlere nazaran sıcakta bozulmaz.
K VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ
1.kan pıhtılaşmasının bozulması ve kanamanın durmaması
2.iç kanamalar sonucu ani ölümler
3.dışkı yenmesi çünkü dışkıda çok miktarda K VİTAMİNİ bulunur
Suda çözünen vitaminlere gelirsek bunun temelini B vitaminleri oluşturur. Vitamin B1 (Thiamine) eksikliği çeşitli hastalıklara neden olur örneğin insanlarda beriberi hastalığına neden olur. Kuşlarda karbonhidratlardan enerji eldesi fonksiyonuna düzenleyici rol oynar. Ayrıca eksikliğinde yumurtada embriyo gelişmesine etki eder ve yumurtanın kırılması gerçekleşmez. Yani yumurtadan yavru çıkmaz. Vitamin B1 çimlenen tohumda, baklagillerde ve mayalarda bolca bulunur. Vitamin B1 ette, süt tozunda, meyve ve yeşilliklerde az miktarda bulunur.
B1 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ
1.iştahsızlık sindirim bozukluğu ve zayıflama
2.sinir sistemi bozuklukları uçamama başın arkaya dönmesi krapmlar
3.adale zayıflığı
Vitamin B2 veya G (Riboflavin):Bir diğer büyüme vitaminidir. Riboflavin mayalarda, süt tozunda, yeşil yapraklarda ve yumurta da bulunur. Riboflavin eksikliğinde yetersiz yumurta oluşumu, yumurtada yavru ölümü, ayaklarda iltihap, parmakların eğrilmesi, derinin iltihaplanması, tüylerin dökülmesi ve zayıf gelişimi, yavaş büyüme ve pek çok diğer problemlere yol açar.
B2 VİTAMİNİ EKSİKLİĞİ
1.büyüme ve gelişme bozukluğu tüy çıkarma bozukluğu
2.yavrularda parmakların bükülmesi
3.üreme bozukluğu
Vitamin B4 (Choline): Koline eksikliğinde karaciğer yağlanmalarına neden olur. Kısaca perosise neden olur. Yani siroza neden olur. Kuşlarda şişmeye ve iltihaplanmaya neden olur. Kolin yağların transportundan ve karaciğerde yıkımından sorumludur. Kolinden zengin besinlere gelecek olursak, fosfolipit yapısında olduğu için genelde hayvansal besinlerde yoğun olarak bulunur. Yumurta sarısı, süt, et ve et ürünleri, kurubaklagiller ( mercimek, barbunya v.b ) ,kuruyemişler, bira mayası ve buğday özü(rüşeym) kolinden zengin besinlerdir.
Vitamim B 7 (Biotin –Vitamin H): Karbondioksit molekülünün transferinde, aminoasitlerin dezaminasyonunda rol oynar. Biotin yetersizliğinde, perosise bağlı felçler, yumurtada gerileme ve ayak parmaklarının ayrılmaması gibi sorunlara yol açar. Biotin inek sütünde, maya, havuçlarda ve ıspanakta bolca bulunur.
Vitamin B4 (Nikotonik asit-Niasin): Nikotinik asitin yapılarına girdiği koenzimler kimyasal reaksiyonun gerçekleşmesinde hidrojen taşıyıcısı, yüksek enerjili bağların oluşmasını (ATP) ve protein sentezinde rol oynamaktadır. Eksikliğinde yutak iltihabı, büyüme yavaşlığı, tüylenme bozukluğu ve ishal görülmektedir. Yeşil bitkilerde bolca bulunmaktadır.
B6 VİTAMİNİ (PYRİDOXİN): Yeşil bitkilerde çimlendirilmiş bitkilerde bolca bulunur kuluçka dönemi fazlaca ihtiyaç duyulur.
B6 EKSİKLİĞİ VE BELİRTİLERİ
1.iştahsızlık büyüme ve gelişme bozukluğu
2.kansızlık (anemi)
3.deri iltahabı
4.adale ve ciğer bozukluğu kramplar
5.üreme bozukluğu
B 12 (CYANOCOBALAMİN veya kobalamin):Büyümeyi hızlandıran bu vitamin eser element olan cobalt ve fosfor içermektedir. Bu vitamin yanlız hayvansal gıdalarda bulunur kuşların bağırsak bakteri aracılığı ile bağırsakdada oluşabilmektedir ancak bu vitamin kuşun dışkısı ile büyük ölcüde dışarı atılır onun için bir çok kuş dışkılarını gagalarlar ve kaybedilen vitamini tekrar almaya çalışırlar bu vitamin özellikle kan yapımı için gereklidir.
B 12 EKSİKLİĞİ VE BELİRTİLERİ
1.büyüme ve gelişim bozukluğu
2.kansızlık (anemi)
3.tüy çıkarma ve tüy değiştirme bozukluğu
4.deri iltihapları
5.üreme azalması
6.dışkı yenilmesinin artması
Vitamin C (Askorbik asit): Biz insanlar için ne kadar önemli bir vitamin olduğunu herkes bilir. Aslında gökkuşağı ispinozları ve diğer kuşlarda vitamin C ihtiyaç duyar. Fakat kuşlar bizlerden farklı olarak sindirim sırasında sentetik olarak üretebilirler. Yalnız bu üretim fazla bile olsa kısa bir süre sonra hemen dışarı atılır. Bu yüzden bizim vereceğimiz fazladan c vitaminine ihtiyaç duymaz. Ancak özel durumlarda örneğin kuş hastayken, zehirlenmişken veya stresse ve yolculuk sonrası yorgunluğu gidermek amacıyla dışarıdan verilir. Bu vitamin vücutta biriktirilmez.